Spraakverwarring Papiaments Nederlands: Een humoristisch fenomeen

Toen een manager van een klant vanmorgen tegen me zei dat zijn medewerker “nog niet was klaargekomen”, wist ik meteen waar mijn volgende column over zou gaan. De spraakverwarring tussen het Papiaments Nederlands. Hij bedoelde natuurlijk dat zijn medewerker een taak nog niet had afgerond, maar wij Nederlanders associëren “klaarkomen” met iets heel anders. Dit soort situaties komen regelmatig voor op Curacao, vooral wanneer de Yu di Korsou (iemand die in Curacao is geboren en getogen) in het Nederlands praat, maar hun zinnen heel letterlijk uit het Papiaments vertalen. Dit zorgt regelmatig voor grappige momenten in het dagelijks leven.

Veelvoorkomende spraakverwarringen in Papiaments Nederlands

Hier zijn enkele veelvoorkomende voorbeelden van Papiaments Nederlands spraakverwarring die mij ten gehoren zijn gekomen:

1. “Klaarkomen”: Antillianen bedoelen dat iets nog niet af is, terwijl wij Nederlanders hier een heel andere betekenis aan geven.
2. “Tot zo” of “Tot straks”: Dit wordt vaak gezegd bij het nemen van afscheid, maar ze bedoelen hiermee eigenlijk “Tot ziens”. Curacaoenaars verwachten je dus niet dezelfde dag nog te zien. Dit komt door de Papiamentstalige zin: “Te awero”: wat in het Papiaments betekent zowel “tot later”, “tot ziens” als “tot zo”. Omdat Papiaments geen onderscheid maakt, wordt dit vaak door Curacaoenaars in het Nederlands vertaald naar “tot zo” of “tot straks”.
3. “Je bent thuis”: Wanneer een Antilliaan zegt “je bent thuis” op een kantoor bijvoorbeeld, bedoelt hij simpelweg “doe alsof je thuis bent”.
4. “Je bent mooi gebleven”: Ze bedoelen hiermee: je ziet er goed uit. Vertaald uit het Papiaments “bo a bira netchi”, letterlijk in het Nederlands vertaald is dit dat je mooi bent gebleven.
5. “Eventjes”: Dit wordt vaak gebruikt als men vraagt om even te wachten. Een onschuldig en vriendelijk bedoelde uitdrukking die soms wat verwarrend kan overkomen.
6. “Je hebt je haren open”: Dit wordt gezegd als je je haren los draagt. In het Papiaments zeg je: kabei habri, wat letterlijk “haren open” is.

Letterlijke vertalingen vanuit Papiaments

De oorzaak van deze leuke spraakverwarringen ligt in het feit dat veel van deze uitspraken letterlijk uit het Papiaments worden vertaald. Papiaments zelf is weer sterk beïnvloed door het Spaans, wat verklaart waarom sommige zinnen in het Papiaments Nederlands een Spaanse basis hebben. Een goed voorbeeld hiervan is “te awero”, wat zowel in het Papiaments als in het Spaans wordt gebruikt zonder de verschillen die we in het Nederlands kennen tussen “tot zo”, “tot straks” en “tot ziens”. We weten gelukkig wel ongeveer wat de ander bedoelt, het is geen toren van Babel waar alles abacadabra is 😉

Een vleugje humor in het dagelijks leven

Hoewel deze spraakverwarringen soms voor een glimlach zorgen, zijn ze onschuldig en voegen ze een hele leuke en vrolijke noot toe aan het dagelijks leven op Curacao. Het mooie is dat de meeste Antillianen weten dat het geen correct Nederlands is, maar het blijft zo diepgeworteld in hun taalgebruik dat het gewoon een vast onderdeel van hun Nederlands blijft.

Vind je het leuk om nog meer grappige dingen te leren over Papiamentstalige spreekwoorden die vergelijkbaar zijn met het Nederlands, maar dan net een beetje anders? Klik dan hier voor dit blogartikel.

Hoewel er soms grappige spraakverwarringen ontstaan, is het juist bewonderenswaardig dat ze de moeite nemen om met ons in het Nederlands te communiceren. Taalbarrières kunnen uitdagingen met zich meebrengen, maar de openheid en het geduld waarmee Curaçaoenaars gesprekken aangaan, verdienen veel respect. Het feit dat ze zich zo flexibel aanpassen aan een andere taal, toont hun gastvrijheid en bereidheid om een brug te slaan tussen culturen vind ik. 

Wil je graag het Papiaments beter onder de knie hebben, wat vele Curacaenaars zullen waarderen? Klik dan hier voor meer informatie over Atrami, Papiamundo. Vind je het leuk om meer woorden in het Papiaments te leren? Bestel dan een Papiaments Nederlands woordenboek. of andersom, een Nederlands Papiaments woordenboek.

Ken jij nog meer voorbeelden?

Als je op Curaçao woont of hier bent geweest, herken je misschien nog wel meer van dit soort uitspraken. Deel ze in de comments en laten we samen lachen om deze grappige taalverwarringen!